نقش گردشگران در ایجاد آسیب های اجتماعی مناطق روستایی مطالعه موردی بخش رودبار قصران

امروزه گردشگری روستایی پیرامون کلان شهر تهران، گردشگران بسیاری را به این مناطق جذب کرده است. بیشتر این گردشگران به روستاهایی سفر می کنند که علاوه بر داشتن جاذبه های گردشگری، از جهت تسهیلات حمل و نقل و بعد مسافتی قابلیت دسترسی دارد. یکی از این مناطق بخش رودبارقصران است که در شمال شرقی استان تهران واقع شده و دارای 23 روستا است. حضور گردشگران به بخش رودبارقصران را می توان بعد از انقلاب و دهه 60 سال های جنگ تحمیلی دانست. این گردشگران که اکثراً ساکنان شهر تهران هستند به دلیل فاصله کم این منطقه با شهر تهران، سهولت دسترسی، وجود وسایل حمل و نقل عمومی و شخصی و همچنین فرار و رهایی از محیط یکنواخت و سریع جوامع شهری و محیط کاری خود به این نواحی رو آورده اند. سپس این گردشگران مجذوب شیوه زندگی مردم روستایی شده و صفا، صمیمیت و نیز کیفیت زندگی روستایی موجب جذب آنها شد. برخی انگیزه پیدا کردند که قسمتی از این "جذابیت روستایی" را خریداری کنند، چیزی که در زندگی روزمره آنها وجود نداشت . حضور این گردشگران، باعث آسیب های به جوامع روستایی این محدوده گردیده است که در این پژوهش با هدف شناسایی انواع آسیب های اجتماعی حاصل از گردشگران در روستاهای بخش رودبارقصران، تأثیرات زیان آور گردشگران بر ابعاد اجتماعی جامعه محلی را مورد بررسی قرار داده و سعی شده با بهره گیری از ابزارهای پرسشنامه، مصاحبه با استفاده از مدل داکسی و مدل درخت مشکل- درخت راه حل، به تحلیل آسیب های اجتماعی دو گونه گردشگران خانه های دوم (ییلاقی یا ویلایی) و گردشگران با اقامت حداقل یک شب (اقامتی) را در کانون های اصلی و فرعی گردشگری مورد بررسی قرار گیرد. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین آسیب های اجتماعی گردشگران توسط مردان و در گروه های سنی جوانان در مناطق روستایی بخش رودبارقصران مشاهده شده است. همچنین آسیب های اجتماعی گردشگران خانه های دوم(ییلاقی یا ویلایی) و گردشگران با اقامت حداقل یک شب (اقامتی) در کانون های اصلی و فرعی گردشگری متفاوت می باشد. به طور مثال گردشگران خانه های دوم در استفاده جامعه محلی از ماهواره، اینترنت، شبکه های اجتماعی، اشاعه تجمل گرایی، تغییر سبک معماری، مهاجرت و ... تأثیر بسزایی داشته و گردشگران اقامتی در استفاده بدون اجازه از محصولات کشاورزی، تردد و تراکم جمعیت در تعطیلات و فصول خاصی از سال باعث ترد و تراکم جمعیت، سلب آسایش و آرامش و ... گردیده است. که این تفاوت ها در هر دو گونه گردشگر بخش رودبارقصران بررسی شده است. همچنین در پایان با ارائه پیشنهادهای درصدد کاهش این آسیب ها بر آمده ایم.